Gitmek - Kalmak

Bir taşınmanın arefesinde olduğumuz şu günlerde, aklıma kimbilir kaç zaman önce okuduğum ve çok sevdiğim bu yazı geldi..

Gitmek göze alabilmektir. Gitmek tehlikedir. Gitmek merak etmektir,
riski göze alabilmektir. Gitmek radikal bir değişim cesaretidir. 
Gitmek kaçmak değildir. Gitmek ve kaçmak birbirine asla benzemeyen iki
harekettir. Kaçmak panik ve kararsızlık ruh durumlarında gerçeklesirken,
gitmek için soğukkanlı ve kararlı olmak-şart olmasa bile- gereklidir.
Gidebilmek, özellikle gerektiğinde pahalı bir karardır. Gitmek için önce sabit bir
mekan gerekir. Ancak sabit bir yerde yaşayan kişi gitmek eylemine 
kalkışabilir. Çünkü gitmek, kalmayı ve durmayı bitirmek demektir. Sürekli
gidene seyyah deriz, onun sabit bir yeri olmadığı icin o artık gitmek
eylemiyle işini bitirmiş, gitmeyi sabit iş eylemiştir. Konakladığı yerlerdeki
otel, hotel, pansiyon ya da kira evleri ona duraktır, sabitleşmeye başladığı ilk
an onu afakanlar basar ve tekrar yola düzülür. Fakat gitmek, terk etmek
demek de değildir. Çoğu zaman giden kişi, aslında daha önce duygusal olarak 
çoktan terk edilmiş olandır. Terk etmek ve gitmek kesinlikle birbiriyle 
akraba olmayan iki eylemdir ve ne yazık ki, çogu kez karıştırılır. Gitmeyi, 
terk etmek olarak algılayanlar aslında hep kalanlardır.

Kalmak güçtür. Kalmak, kabul etmeyi veya kalınan yeri 
değiştirmeyi gerektirdiği icin güçtür. Kabullenmek, kendi karakterini
yaşayamamak tehlikesi barındırır içinde ve bu tehlike kederli bir renk katar 
kalmak eyleminin durusuna. Kalınan yeri değiştirmekse, bir terzinin bir 
elbiseyi düzeltmesi kadar çileli bir iştir. Bütün terziler yeni bir kumaştan 
taze bir elbise dikmeyi tercih ederler. Kalmak, terk etmemek anlamına
gelmez. 

Kalan kişi kalış eyleminin içindeki yoğun satık enerjiyle terk edebilir,
kalışının kimyasıyla da terk ettirebilir. Kalmak, terk etmekten
bağımsızdır ve gitmeyi ateşleyen güçten farklı bir kararlılık, sabırlı bir 
direngenlik gerektirir.

Peki "geri dönmek" nasıl bir şeydir? ...İlle geri dönülür mü? 
Gitmek lineer bir yolculuksa, geri dönmek olası mı? Dönmek, yalnızca bir 
yenilgi olabilir mi? Dönmek ne yöne doğru gidildiğiyle değerlendirilmek 
zorunda degil midir? Bütün dönüşlerin yönü ille de geriye değildir. Dönüş de 
bir gidiştir, bir yolculuktur ve bütün gidişler gibi ciddi bir karar ve
cesaret ister. Dönüş yönleri geriye olanlara gelince, onlar, hiçbir şey 
değişmemiş sanısı veren eski şehir/kasaba/köylerine dönseler de orada
artik hiçbirşey eskisi gibi değildir. Eski hamam görünüşte aynı kalsa da
eski tas artık değişmiştir. Hem zaten artık eski hamam da daha eskidir...
Kim daha kazançlıdır? Giden mi kalan mi? Peki geri dönen, o yenik
midir?

Geri dönüş bir yenilgiden çok, bir yeniden başlayış olabilir mi? Çok 
gören mi, çok gezen mi, yoksa çok kalan mı mutludur?
Bana sorarsanız, gitmek ve kalmak bütün karşıtlar gibi birbirini 
kendi içinde taşirlar. Her giden biraz kalmayı, her kalan da biraz gitmeyi
ister..." 

                           Buket Uzuner, New York Seyir Defteri