Monday, June 22, 2009

Ne yesem?



A.B.D'ye geldiğimden beri, ne yediğime ve içtiğime inanılmaz ölçüde takmış durumdayım. Türkiye'de hiç böyle bir sorunum yoktu. Tabii ki oradayken annemin enfes ve sağlıklı yemeklerini yiyor olmanın da bunda bir rolü vardır elbet! Annem, sağlıklı yemek pişirme konusunda inanılmaz bilinçlidir. Yemeklerin içine zeytinyağından başka yağ koymaz. Zeytinyağını bile ölçüp, iki yemek kaşığından fazla koymaz. Evimize ayçiçek yağı, tereyağı...vs girmez. Evimizde kızartma hayatta yapılmaz. Organik ve kepekli ekmek yemeye dikkat ederiz. Bol bol salata, zeytinyağlı sebze yemekleri, az yağlı beyaz et, meyve ve lifli besinler yeriz. Evimize kola, gazoz....vs gibi meşrubatlar hiç bir zaman girmedi. Şekersiz siyah ya da yeşil çay içeriz. Unlu ve yağlı kekler, börekler, çörekler, hazır bisküviler, gofretler....vs hayatta bulunmaz bizim evde. Ayrıca annem genelde hep günlük ya da iki günlük, taze yemek yapar, o yemek bitmeden başka yemek yapılmaz. Ben de anneme çekmişim, buzdolabımda biraz fazla yemek birikse korkuyorum, bunları nasıl yiyeceğim diye :)

Annem o kadar bilinçli yemek yapıyor ki, ne zaman Türkiye'ye gitsem ve evimizde bir iki ay kadar kalsam, onun hafif yemekleriyle kesinlikle bir kaç kilo veririm.

Ama Amerika'ya geldiğimden beri yemek seçimi olayı zor olmaya başladı. Bu ülkede süpermarketler öylesine geniş ve devasa, insana sunulan ürünler öylesine çeşitli ki, 'bu akşam ne yesek?' sorusu bile ızdıraba dönüşebiliyor. Her gün, ayrı bir besin maddesinin ne kadar 'zararlı' olduğuna dair makaleler çıkıyor. Kırmızı et damar tıkar, peynir aşırı yağlı, tereyağı desen öyle, meyve-sebzeler organik değilse içinde kimyasallar var, soya aşırı işlenmiş, süt laktozlu olduğundan gaz yapıyor, ekmekler zaten sünger gibi ve ekmekten başka her şeye benziyor...Geriye ne kaldı ki zaten? Sürekli yediklerimiz hakkında vicdan azabı hissetmemizi sağlayan mekanizmalar var. Ama işin garip ve ironik yanı ise, A.B.D'de şu anda 40 milyon kadar obez insanın yaşaması. Yediklerinden suçluluk duydukça daha da çok yiyen, garip bir toplum.

Bir haftalık vegan deneyim sonucunda anladım ki o da bir hayat şekli olarak çok zor bir seçim. Vejeteryanlığı ise, bir ahlaki seçim olmaktan çok bir 'moda' haline dönüştüğü için sevmiyorum. Vejeteryanların çoğunda olan 'Ah size acıyorum, ölmüş cesetleri yemek ne kadar kötü, ben sizden ne kadar da üstünüm, en doğru seçimi ben yapıyorum....' tavrından hiç hazzetmiyorum. Neden et yiyenler kararından memnun mesut yaşarken vejeteryanlarda sürekli bir misyonerlik azmi ve herkesi kendine benzetme isteği var ki? Herkes seçimiyle mutlu olsun, değil mi?

Ayrıca son zamanlarda okuduğum şu makaleye göre gençlerin çoğu, hayvanlar çok umrunda filan olduğu için değil, düpedüz zayıflamak için seçiyormuş vejeteryanlığı. 'Vejeteryan' olduğunu söyleyenlerin yarısı da, tavuk ve balık eti yemeye devam ediyormuş aslında!

Benim şimdiki yemek planım şöyle:

- Amerika'dayken dışarıda (restoranda, kafede...vs) deniz ürünleri dışında başka bir et yemiyorum. Etlerin nereden geldiği meçhul olduğu için, artık dışarıda et yemeyi midem kaldırmıyor.

- Burada bildiğimiz bir kasaptan aldığımız etleri, kendi evimde pişirip yiyorum. Böylece etin içine hangi yağı koyduğumu, etin nasıl piştiğini bilerek içim rahat olarak yiyorum.

- Meyve ve sebzelerden mutlaka organik alınması gerekenleri öyle alıyor ama diğerleri konusunda çok da dikkat etmeye gerek olmadığını düşünüyorum. 'Hangilerini organik almalıyız?' diye soruyorsanız, şuraya bakabilirsiniz.

- Süt ve süt ürünlerinin tamamen yağsız ya da çok az yağlı olanlarını tercih ediyorum. Böylece çok yağ tüketmeden protein ihtiyacımı karşılamış oluyorum.

- Kahvaltımı çok güçlü yapmaya, öğle yemeğimde bol sebze yemeye, akşam yemeğinde ise mümkün olduğu kadar hafif yemeye çalışıyorum. Bunun için takip edilmesi gereken prensip 'Sabah bir kral gibi, öğlen bir prens gibi, akşam ise bir çiftçi gibi yiyin.' imiş.

- İşlenmiş ve rafta bir ay dursa bozulmayacak her türlü yiyecekten (cips, kraker, bisküvi, kurabiye....vs.vs.) kaçınmaya çalışıyorum. Tatlı seçimimi küçük bir parça siyah çikolatadan yana kullanıyorum genelde.

- İçecek olarak süt, su, maden suyu, ayran ve şekersiz çaydan başka bir şey içmemeye çalışıyorum. İçeceklerden neredeyse hiç şeker almıyorum.


A.B.D'deki yemek endüstrisi ile ilgili bir kaç film:

- Super Size Me: Amerika'nın 'beslenme makinesi'nin korkunç gerçeklerine gözümü ilk açan film. Bu ülkede yaşayan herkesin en az bir kez, mümkünse bir kaç kez izlemesi gerektiğine inanıyorum.

- Earthlings: Beni 'neredeyse vejeteryan' yapan, hayvanlarla olan ilişkimizdeki tüm gerçekleri göz önüne seren inanılmaz film. Verdiğim linkte filmin tamamı var. İçerdiği görüntüler öyle herkese göre değil, benden söylemesi. Ama gerçekle yüzleşmeye korkmayan bütün 'dünyalı'ların bir kez izlemesi gerekiyor bence.

- Fast Food Nation: Richard Linklater'ın ilginç bir filmi. A.B.Ddeki 'Fast-food' Endüstrisinin gerçek yüzünü anlatıyor. Kurgusal bir film olmasına rağmen tabii ki filmdeki gerçeklik payı bariz bir şekilde ortada. Henüz geçen hafta izledim. 'Hamburgerimdeki et nereden geliyor, içinde neler var?' diye merak eden herkes izlesin. İzledikten sonra bir daha hamburger yiyemeyebilirsiniz, söylemedi demeyin ;)

- Food, Inc: Bu da yine yemek şirketleri ve yiyecek endüstrisiyle ilgili, A.B.D sinemalarına yeni gelmiş olan bir film. Henüz izleyemedim ama en kısa zamanda izleyeceğimden emin olabilirsiniz! Çok bilgilendirici olacağa benziyor.


Düşününce, beslenme gerçekten o kadar önemli ki. Her gün bir kaç kez yaptığımız bir seçim, vücudumuza yani en değerli varlığımıza neler verdiğimiz.

'Sağlıklı beslenme' konusunda sizin düşünceleriniz nedir? Bana verebileceğiniz tavsiyeler var mı?

6 comments:

  1. Allahim insan sagligina bu kadar zararli bir sektorun var olmasina bile bile nasil goz yumabiliyorlar "medeniyetin besigi" Amerika'da?

    ReplyDelete
  2. Bizde senin gibi Amerika'ya geldikten sonra cok dikkat eder olduk.Ben evlendigimden beri hic kizartma yapmadim ve yemedim.Ama arada kurabiye yaptigim oluyor , o da yeni cikti :)

    Disarida yersek tercihimiz ya Japon yada Italyan restorani.Amerikan restoranlarinde hicbirsey yiyemiyorum ben .Hersey inanilnmaz yagli ! Hele o salata yada cipslerin yaninda gelen soslar ..Asil onlar en felaketi.
    Bu ulkede Mc Donalds'da 1$'a hamburger var , sebze pahali.
    Turkiye'de ise tam tersi Surekli fast food yemek butcenize dokunabilir Yani cok sukur , cok sansliyiz bu konuda .Zaten egitim ve gelir duzeyi dusuk olan bolgelerde obezler yasiyor resmen Amerikada.

    Cok guzel bir konuya deginmissin.Linklere esimle beraber bakicam simdi.

    Biz tum sebzeleri buharda yapmaya ozen gosteriyoruz Biraz zeytinyagi ve yogurt - tamamdir iste.Oglumun yogurdunu muhakkak kendim yaparim ama sanirim artik bizim icind ekendim yapmaya basliycam

    sevgiler

    ReplyDelete
  3. Merhaba Zsa,

    Hersey para uzerine kurulu degil mi dunyanin her yerinde? Ayrica "medeniyetin besigi" mi? Hahahah..Alemsin :)

    Merhaba Yeliz,

    Tabii ki arada insan guzel ve lezzetli seyler de yiyecek, evyapimi kurabiye bence en sagliklilarindan. Cunku icine kendin istedigin kadar seker, yag...vs koyuyorsun.

    Aynen dedigin gibi, A.B.Dde saglikli beslenmeye calismak pahaliya patliyor.

    Yaziyi begendigine sevindim. Senin de ellerine saglik ve afiyet olsun!

    Sevgiler,

    Moonie

    ReplyDelete
  4. Ben de vejeteryan ya da veganlarin devamli yemek ustune muhabbet etmesini sevmiyorum. Garip gurup yemekler icad ediyorlar, sonra birbirleriyle paylasiyorlar. Tofulu kereviz ezmesi gibi:) Oysa bizim mutfagimizda o kadar cesitli vejeteryan yemekler var ki, zeytinyaglilarimiz mesela. Biz onlari yerken vejeteryan olduklarini bile dusunmeden lezzet nirvanasinda geziniyoruz.

    Senin bu yemek cabalarin karsisinda kendimden utandim dogrusu. Bir phd ogrencisi olaraka, nerede bedava yemek varsa yiyorum. Bir dur demeli, bedava yemeklere hayir demeliyim. Beni bu hale ABD'nin bedava yemekleri getirdi:) Turkiye'de her yemege para vermeyi ozluyorum:)

    ReplyDelete
  5. Nurvenurcum

    Ya evet aynen haklisin, o garip yemekler de biraz sinir bozucu. Bu arada ben yemek isine kafayi takmis durumda oldugum icin senin kendi halinden utanmana gerek yok yahu :) Doktora ogrencisinin kurtaricisi ve butce dostudur bedava yemekler degil mi?

    ReplyDelete
  6. vejeteryanlıkla ilgili fikirlerine çok katılıyorum, et yemeyi seçenler bir tercihte bulunuyor aynı yememeyi seçenler gibi ama nedense vejeteryanlar et yiyen insanlara canavar, barbar gözüyle bakıp bunu ima eden şeyler söylediklerinde çok sinirleniyorum.

    Senin yazdıkların okuyunca aslında ne kadar kötü beslendiğimi fark ettim, özellikle bu aralar sürekli ağır yağlı şeyler yiyorum ve vücudumun yorgun düştüğünü hisediyorum, nedenini bu besin düzenine bağlıyorum.

    son zamanlarda tarım ilaçlarının meyve ve sebzeler aracılığı ile bize verdkleri zararları düşünüp karamsarlaşıyorum ama şu yazgünlerinde hafif hafif yemek sonrada birsürü meyve yemek gibisi yok, özellikle su oranı fazla olan meyveler ve kırmızı olan her türlü sebze ve meyve hem vücuda hem cilde çok yararlı :)

    ReplyDelete